Zeer veel meer extreme armoe in de wereld – Teylingen Fairtrade gemeente

Sinds de jaren ’90 daalde extreme armoede in de wereld. Waren eerst nog 1,2 miljard mensen extreem arm, in 2017 waren dat nog 790 miljoen.
Nu, ín 2022, is de extreme armoe weer sterk gestegen. Recente schattingen van Oxfam Novib op basis van gegevens van de Wereldbank en het Internationale Monetaire Fonds komen op het schrikbarende aantal van 263 miljoen méér extreme armen in eind 2022. Dat zijn evenveel mensen als de bevolking van Frankrijk, Duitsland, Engeland en Spanje samen. Dit doet het resultaat van twee decennia armoedebestrijding teniet.

Wanneer ben je extreem arm?

Je bent ‘extreem’ arm als je minder dan 1 dollar 90 per dag verdient. Of zoals de Verenigde Naties het omschreef: “extreme armoede is een enorm gebrek aan basisbehoeften. Geen of nauwelijks toegang tot eten, veilig drinkwater, sanitair, gezondheidsvoorzieningen, onderdak, onderwijs en informatie.”

Oorzaken extreme armoede

Esmé Berkhout, beleidsexpert Oxfam Novib, zegt het als volgt:
“De toename van het aantal crises en extreme armoede is niet toevallig. Te lang zijn politieke keuzes gemaakt voor een economisch beleid dat de rijken bevoordeelt en de armsten structureel in de kou laat staan. Er is veel te weinig geïnvesteerd in sociale vangnetten, zorg en een duurzaam voedselsysteem. Ondertussen betalen de allerrijksten nauwelijks belasting en is een krachtige aanpak van de klimaatcrisis steeds vooruit geschoven. De extreme ongelijkheid qua inkomen en vermogen, en de armoede die dit met zich heeft meebrengt heeft samenlevingen extreem kwetsbaar gemaakt voor onverwachte gebeurtenissen en crises, zoals nu door de sterke stijging van voedsel- en energieprijzen”.

Stijgende prijzen

De wereldwijde voedselprijzen bereikten in februari 2022 een recordhoogte en overtreffen de piek tijdens de coronacrisis van 2021. Mensen in armoede worden enorm getroffen door de opeenvolgende crises. Voedselkosten maken voor arme mensen een groter deel uit van hun uitgaven. Waar deze in rijke landen goed zijn voor 17 procent van de consumentenbestedingen, is dat in Sub-Sahara Afrika 40 procent. Mensen worden in toenemende mate gedwongen tot pijnlijke keuzes, zoals die tussen het betalen van eten, verwarming of zorgkosten. Grote internationale bedrijven uit de olie-, gas- en naar verwachting ook de voedselsector maken ondertussen recordwinsten.

Verschíllen ín de wereld

Ook in ons land veroorzaken de stijgende prijzen van energie en voedsel voor steeds meer mensen problemen. Maar in verhouding zijn die aantallen klein en is er algemeen gesproken een groot verschil tussen armoe in Nederland en extreme armoede voor bijvoorbeeld miljoenen mensen in onder meer Oost-Afrika, de Sahel, Jemen en Syrië. Maar liefst 28 miljoen mensen in Oost-Afrika lopen het risico op extreme honger. Zo’n 10,5 miljoen mensen in de Sahel landen Burkina Faso, Tsjaad, Mali, Mauritanië en Niger worden geconfronteerd met hoge niveaus van honger en ondervoeding.

Sítuatie kleínschalíge boeren

Oproep Oxfam Novíb

Oxfam roept wereldwijd landen op tot onder meer:
+ Invoering van progressieve belastingen, waaronder eenmalige en permanente vermogensbelastingen en een sterke aanpak van belastingontwijking en -ontduiking. In Argentinië bijvoorbeeld leverde een eenmalige ‘miljonairsbelasting’ ca. 2,5 miljard dollar op.
+ Een extra belasting op buitengewone winsten gemaakt door grote bedrijven die profiteren van de crisis. Oxfam schatte dat een dergelijke belasting op slechts 32 superwinstgevende multinationals in 2020 104 miljard dollar aan inkomsten had kunnen genereren.
+ Voorkomen moet worden dat de armste landen worden gedwongen te snijden in essentiële overheidsuitgaven om schuldeisers uit rijke landen te betalen. Het kwijtschelden van schulden zou alleen al in 2022 meer dan 30 miljard dollar aan fondsen kunnen vrijmaken voor 33 landen die een hoog risico lopen om in grote problemen te komen door schulden.